'Politici zijn profiteurs'. Jongeren kampen met werkloosheid en wantrouwen de politiek

Gepubliceerd in dagblad de Pers, 30 augustus 2007.

Marokko barst uit zijn voegen van de jonge mensen. Veel van deze jongeren gaan in september niet naar de stembus. 'Het zijn de Amerikanen die de uitslag bepalen'.

‘Nee, ik ga zeker niet stemmen’, zegt de 22jarige breed geschouderde Akim resoluut. Akim heeft de moderne kantoortuin van callcentrum Webhelp verlaten voor een korte pauze. Als een volleerde betoger jongleert hij met statistieken om zijn visie op Marokko’s falende politiek te staven. ‘In Marokko stemt 60% van de mensen op kandidaten in plaats van partijen. Onze democratie is onvolwassen’. Hij wrijft even door zijn ringbaardje en vervolgt; ‘75% van de Marokkaanse bevolking is jonger dan 35. Maar de partijen slagen er niet in ons aan te spreken. Hun jongerenvleugels bestaan uit veertigplussers! Net als op de arbeidsmarkt wordt ook in de politiek ons potentieel niet benut.’

Met zijn woorden is Akim spreekbuis voor het gros van Marokko’s jongeren. Opiniepeilingen wijzen almaar uit dat Marokko’s jongeren de politiek wantrouwen en zich nauwelijks interesseren voor de parlementsverkiezingen van 7 september aanstaande. Dit gebrek aan interesse is op het eerste oog vreemd. Er staat voor hen voldoende op het spel. 28,5 procent van de jonge stedelingen is werkloos. In sommige volkswijken zou dit percentage zelfs de 50% naderen.

Prestaties Mohammed VI
Maar de politici die zich hun lot zouden moeten aantrekken, zijn in hun ogen profiteurs, die hun positie danken aan vriendjespolitiek en handjeklap. De twee grootste traditionele partijen, de socialistische USFP en de conservatieve nationalisten van Istiqlal, wordt verweten dat zij bij het proeven van de macht hun idealen hebben verloochend. Akim: ‘mijn hoop voor Marokko’s toekomst is de jonge koning.’ Daar waar Marokko vooruit is gegaan, zoals de verbetering van de mensenrechten en economische hervormingen, schrijven jongeren dat toe aan de prestaties van Mohammed VI, die in 1999 de troon besteeg. Dus waarom nog stemmen?

Het Franse Webhelp neemt wekelijks 80 nieuwe werknemers aan met een gemiddelde leeftijd van 24 jaar, uit allerlei verschillende sociale klassen, legt de Nederlander Dirk van Leeuwen uit, die de 8 Marokkaanse vestigingen aanstuurt. Callcentra vormen één van de weinige groeisectoren in Marokko die een fiks beroep doen op Marokko’s enorme populatie jongeren. De geografische nabijheid en relatief goedkope Frans sprekende arbeidskrachten, maakt het voor Franstalige bedrijven interessant callcentra in Marokko in te schakelen. Maar in andere sectoren is Marokko’s economie ondanks de gestage groei onvoldoende in staat de toestroom van jongeren op de arbeidsmarkt te absorberen.

Akim prijst zich gelukkig prijzen met zijn baan. Ook zijn collega’s kijken tevreden uit hun ogen. Ze krijgen extra taaltrainingen en bedrijfscursussen. Hun potentieel wordt benut. Maar dit beeld contrasteert sterk met de verveelde en zoekende blikken onder de massa’s hangjongeren in willekeurige volkswijken.

'De VS bepalen de uitslag'
Akim’s collega Mehdi, die bij zijn ouders in een arme volkswijk woont, is wel van plan om te gaan stemmen. ‘Mijn vader heeft dat ook altijd gedaan. Het is een kans richting aan de toekomst te geven. Maar wij zijn de uitzondering in onze wijk. Het leven is er voor de meeste niet beter op geworden. De mooie woorden van politici hebben zich niet vertaald in daden. Bovendien gaan mijn buurtgeboten ervan uit dat de verkiezingsuitslag gemanipuleerd zal worden’. Akim vult die theorie aan: ‘Iedereen weet dat bij gebrek aan een volwaardige democratie, de veiligheidsdiensten van Frankrijk en de VS de uitslagen zullen bepalen.’ Deze landen willen volgens Akim voorkomen dat de puriteins Islamitische PJD, die er in de peilingen als winnaar voorstaat, te veel macht krijgt. ‘In de Amerikaanse propaganda wordt de Islam met terrorisme geïdentificeerd. Dat maakt ons uiterst triest.’

Akim en Mehdi zien de PJD, nu in de oppositie, als de enige partij die erin is geslaagd een duidelijk verkiezingsprogramma te presenteren. Akim: ‘ze hebben nog schone handen’. De PJD profileert zich als een partij van vrome moslims, die de wijdverbreide corruptie en werkloosheid willen aanpakken. Een boodschap die aanslaat.

De PJD? De 19jarige Kawtar afkomstig uit Rabat’s chique villawijk Hy Riad, kijkt me in haar strakke spijkerbroek en fel gele topje met grote ogen aan. Ze heeft nog nooit van deze partij gehoord. Ze gaat wel stemmen, dit jaar mag ze dat voor het eerst. ‘Want de politiek is de basis van alles.’ Ze heeft haar vader om stemadvies gevraagd. Hij heeft altijd op Istiqlal gestemd. Waarom? Dat weet ze niet. Dat heeft ze hem nooit gevraagd.