'Marokkaan is niet etnisch crimineel’

Parool 28 december 2007


‘Als mensen zich bewust zijn van hun culturele achtergrond, zijn ze
minder vatbaar voor ontsporing,’ zegt Mohammed Ameur (48) in Rabat.
Daarom wil ‘de minister voor de Marokkanen in het buitenland’, liefst
met de Nederlandse regering, het onderwijs aan Nederlandse Marokkanen
in de Arabische taal, cultuur en godsdienst intensiveren.


Na zijn benoeming kreeg Mohammed Ameur uit Nederland heel wat felicitaties. “In heel Europa heb ik familie. Dus ben ik opgegroeid met hun problemen.” De politicus van de socialistische USFP zegt ongeduld te voelen. “Om de wens van de koning en die van de regering uit te voeren.” Dat Marokko probeert te voorkomen dat migranten en hun nakomelingen hun culturele en religieuze identiteit verliezen, terwijl zij de Marokkaanse nationaliteit niet mogen opgeven, stuit vooral onder tweede- en derdegeneratie-Marokkanen in Nederland op kritiek. Marokko zou te zeer greep op hen willen houden, niet willen accepteren dat zij nu elders burgers zijn geworden. “Dat wij migranten in hun oorspronkelijke taal en cultuur willen onderwijzen, wil niet zeggen dat wij willen dat ze terugkeren,” zegt Ameur. “Wij willen Marokkanen in het buitenland juist helpen daar beter te integreren. Ik zou graag zien dat Marokko zich met de autoriteiten in de gastlanden inspant om cultuuronderwijs te bevorderen. Hoe wil je voorkomen dat jongeren in extremisme en terrorisme vervallen als je ze
hun culturele basis ontzegt? Wil je dat ze ten prooi vallen aan al die
destructieve groeperingen?”

“De gemeenschap geeft geregeld aan behoefte te hebben aan religieuze sturing. Ik wil beter aan die wens voldoen. Wij sturen imams die speciaal daarvoor zijn opgeleid, die een open en tolerante islam uitdragen. Je moet op dit terrein geen leegte achterlaten, waar groeperingen in kunnen springen met ideeën die niets met de islam en zijn geschiedenis of de behoeften van moslims te maken hebben.”“Nederland heeft er belang bij dat Marokko meehelpt ontsporingen te voorkomen. In Vlaanderen zijn we bezig een Marokkaans-Vlaams cultureel centrum op te zetten. Ook om een reëler beeld van ons land neer te zetten. Wat dat betreft valt in Nederland ook veel werk te verzetten. Moslims, Marokkanen en terroristen zijn termen die te vaak met elkaar
worden verward, of zelfs hetzelfde betekenen.”

Na de moord op Theo van Gogh zijn in Nederland politici op het toneel verschenen met een polariserende boodschap. Hoe volgt Marokko deze discussie? “Het is zo gemakkelijk te zeggen dat alle problemen waar een land mee kampt, van buitenlanders komen. Dat zagen we Le Pen in Frankrijk ook doen. Maar gelukkig hield hij geen stand.”

“De meeste burgers zien wel in dat het verkeerd is daden van individuen te koppelen aan hun achtergrond. Onze godsdienst is een tolerante en ik ken Nederland als een multicultureel en tolerant land. Buitenlanders, ook Marokkanen, hebben actief bijgedragen aan de opbouw van Nederland. Die inspanning moet worden erkend. Daar waar ze problemen ondervinden, moeten ze met kalmte, wijsheid en geduld worden geholpen.”

Een grote groep Nederlandse Marokkanen heeft zijn plaats gevonden. Tegelijkertijd kampt Nederland met een groep jongeren die zich achtergesteld voelen, problemen veroorzaken en in criminaliteit vervallen. “Het is waar dat een belangrijk deel van de gemeenschap in de schaduw leeft. Het is van groot belang jongeren extra begeleiding te bieden bij hun scholing en bij hun pogingen toegang te krijgen tot de
arbeidsmarkt. Je moet hen in staat stellen hun levensomstandigheden te verbeteren.”

“Ik denk dat die criminaliteit overdreven wordt. Overal zie je dat dergelijke ontsporingen het gevolg zijn van sociaal-economische omstandigheden. Kijk naar de banlieues in Frankrijk. Je moet de daden van die jongeren niet in verband brengen met hun achtergrond. Dan verval je in racisme, in xenofobie. Dan ga je ervan uit dat bepaalde etnische groepen een bepaald soort gedrag vertonen.”

“Tegelijkertijd zie ik een heel positieve tendens bij Marokkanen in Nederland. Veel meer dan in andere Europese landen ontstaat daar een elite, die zich in uiteenlopende beroepen profileert. In het bedrijfsleven, als ondernemers, in de literatuur, de sport, de politiek. Deze elite kan een belangrijke rol spelen bij het verkleinen van de kloof tussen deze jongeren en de samenleving.”

Tweede Kamerlid Geert Wilders trok openlijk de loyaliteit van staatssecretaris Ahmed Aboutaleb in twijfel, omdat hij ook een Marokkaans paspoort heeft. “Die dubbele nationaliteit is juist een troef! In uw land en in zo veel andere landen bestaan zo veel gemeenschappen met een dubbele nationaliteit. Je moet dat als een verrijking zien. Het brengt landen en beschavingen juist dichter tot elkaar.”

Maar waarom staat Marokko Nederlanders van Marokkaanse afkomst en hun nakomelingen niet toe zich van hun Marokkaanse nationaliteit te ontdoen? Laat die mensen kiezen, zei PvdA-Kamerlid Khadija Arib als lid van de Marokkaanse werkgroep die de koning adviseerde. “De Marokkanen in het buitenland die ik ken, zelfs die van de tweede en derde generatie, hechten zeer aan hun achtergrond. Een paspoort staaft die band. Ik zie het probleem gewoon niet. Waarom zou je mij, als ik netjes mijn belasting betaal en participeer in het maatschappelijke leven,een troef ontnemen? Waarom zou je de banden tussen een gemeenschap en haar wortels verbreken? Ik denk dat dát juist voor instabiliteit zal zorgen.”

Het geld dat de Marokkaanse diaspora overmaakt en investeert, is goed voor tien procent van het Marokkaanse bruto nationaal product. Nederlandse Marokkanen blijven wat dat betreft wat achter. Bent u van plan speciale maatregelen te treffen om investeringen aan te trekken?“Dat mensen zo veel geld overmaken en elke zomer naar Marokko komen, bewijst hoezeer zij zich verbonden voelen met Marokko. Maar hun rol in onze economie is nog onvoldoende en dat geldt niet alleen voor Nederlandse Marokkanen. We willen daar wat aan doen door het investerings- en ondernemingsklimaat te verbeteren.”“Nu concentreren de investeringen zich vooral op de regio Rabat. We willen dat mensen juist in de gebieden waar ze vandaan komen,
investeren. Dat hebben ze wel gedaan, maar dan vooral in vastgoed. Dat had een enorme symbolische waarde. Een eigen huis bouwen, waar je elk jaar terug kunt komen. Ik wil vooral investeringen aanmoedigen in onze groeisectoren, die werk genereren: de landbouw, de industrie, het toerisme. We moeten de juiste instrumenten bieden aan mensen die bij willen dragen aan Marokko’s ontwikkeling, maar in hun nieuwe land
willen blijven wonen, maar ook aan die mensen die definitief naar Marokko willen terugkeren en verzekerd willen zijn van een succesvolle economische integratie.”